Streszczenie

Wprowadzenie. Etiopatogeneza zapaleń przyzębia jako chorób społecznych jest wieloczynnikowa. Czynniki ryzyka najczęściej dzieli się na determinanty (czynniki niemodyfikowalne), którymi dla zapaleń przyzębia są: wiek, płeć, rasa i genotyp, oraz modyfikowalne czynniki ryzyka: zła higiena jamy ustnej i swoiste periopatogeny, nikotynizm, cukrzyca, otyłość, osteoporoza, status socjalno-ekonomiczny i stres.
Cel pracy. Przetestowanie wieloczynnikowych modeli występowania przewlekłego i agresywnego zapalenia przyzębia z uwzględnieniem wybranych czynników ryzyka: wieku, płci, genotypu (obciążenie rodzinne występowaniem zapalenia przyzębia i polimorfizmu Thr399Ile genu TLR4), higieny jamy ustnej, nikotynizmu oraz ekspresji mRNA TLR2, TLR4 i TLR9 w tkankach przyzębia.
Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano 62 pacjentów w wieku 17–70 lat z przewlekłym (CP – 34 osoby) oraz agresywnym zapaleniem przyzębia (AgP – 28 osób). Grupę kontrolną stanowiło 30 ogólnie i periodontologicznie zdrowych ochotników w wieku 27–47 lat. Od wszystkich tych osób pobierano płyn dziąsłowy (dla oznaczenia polimorfizmu TLR4) oraz fragment dziąsła (w celu oceny ekspresji TLR2, TLR4 i TLR9). W ocenie klinicznej stanu przyzębia uwzględniono: wskaźniki higieny jamy ustnej (PI i API), rozległości stanu zapalnego (BoP) oraz głębokości kieszonek i liczbę kieszonek przyzębnych powyżej 5 mm. Badanie poziomu ekspresji mRNA dla genów TLR2, TLR4, TLR9 przeprowadzano metodą względną PCR, mierzoną w czasie rzeczywistym z użyciem starterów i sond typu TaqMan znakowanych FAM. Wyniki normalizowano względem endogennej kontroli – genu GAPDH. Identyfikacja polimorfizmu Thr399Ile genu TLR4 polegała na izolacji genomowego DNA z płynu dziąsłowego, a następnie genotypowaniu w reakcji PCR z udziałem swoistych starterów dla TLR4. Produkty PCR poddawano analizie restrykcyjnej z udziałem enzymu HinfI.
Wyniki. Wykazano częstsze występowanie obciążenia genetycznego w wywiadzie w agresywnym zapaleniu przyzębia. Występowanie nałogu nikotynowego nie różnicowało żadnej z ocenianych grup. Potwierdzono istotnie gorszy stan kliniczny przyzębia w obu grupach badanych w odniesieniu do kontrolnej.
Wnioski. Wieloczynnikowe modele oceny skorygowanego ryzyka pokazały ochronny wpływ ekspresji mRNA TLR9 w tkankach przyzębia na wystąpienie przewlekłego zapalenia przyzębia oraz nasilające ryzyko działanie obciążenia genetycznego ustalanego w wywiadzie lekarskim dla agresywnego zapalenia przyzębia.

Abstract

Background. The etiology and pathogenesis of periodontitis is multifactorial. The risk factors are most commonly divided into determinants (modifiable factors). In case of periodontitis those are age, sex, race and genotype, and modifiable risk factors – poor oral hygiene and specific periopathogenes, smoking, diabetes, obesity, osteoporosis, socio-economic status and stress.
Objectives. To test multivariable models of the occurrence of chronic and aggressive periodontitis with regard to selected risk factors – age, sex, genotype (family history of periodontitis and gene Thr399IleTLR4 polymorphism), oral hygiene, smoking status, and mRNA expression of TLR2 and TLR4, TLR9 in periodontal tissues.
Material and Methods. The study included 62 patients aged 17 to 70 years with chronic (CP – 34 individuals) and aggressive periodontitis (AgP – 28 individuals). The control group consisted of 30 general and periodontally healthy volunteers between the ages of 27 and 47 years. From all of these people gingival fluid (to identify TLR4 polymorphism) and a fragment of the gingival tissue (to assess the expression of TLR2, TLR4 and TLR9) were taken. The clinical evaluation of periodontal status included indicators of oral hygiene (PI and API), the extent of inflammation (Bop), pocket depth and the number of periodontal pockets greater than 5 mm.The determination of mRNA expression levels of genes TLR2, TLR4, TLR9 was performed by PCR relative measured in real time using primers and TaqMan probes labeled with FAM. The results were normalized with the endogenous control – GAPDH gene. The identification of Thr399Ile TLR4 polymorphism consisted of isolation of genomic DNA and genotyped by PCR with specific primers. The PCR products were subjected to restriction analysis with the participation of the enzyme HinfI.
Results. The study demonstrated higher incidence of genetic load acquired from medical history in AgP. The presence of nicotine addiction did not diversify any of the assessed groups. Significantly worse periodontal clinical status has been confirmed in both treatment groups with respect to controls.
Conclusion. The multivariate adjusted risk assessment models have shown a protective effect of TLR9 mRNA expression in periodontal tissues on the occurrence of CP and increasing risk of incidence of AgP in patients with genetic load acquired from medical history.