Streszczenie

Wprowadzenie. Profilaktyka próchnicy zębów jest jednym z najskuteczniejszych sposobów zwalczania tej choroby. Istnieją 3 rodzaje zapobiegania próchnicy: bierna profilaktyka zbiorowa, czynna profilaktyka zbiorowa oraz profilaktyka czynna indywidualna. Obecnie główną rolę odgrywa profilaktyka indywidualna czynna, wykonywana przez dziecko i rodziców.
Cel pracy. Ocena wybranych elementów profilaktyki próchnicy realizowanej w domu rodzinnym dziecka przez jego najbliższe otocznie – głównie przez matkę.
Materiał i metody. Z zastosowaniem autorskiego kwestionariusza ankiety złożonego z 32 pytań zbadano 551 matek dzieci w wieku przedszkolnym; średni wiek dziecka wynosił 5 lat. Badania były anonimowe i objęły swoim zasięgiem 15 przedszkoli w województwie śląskim i małopolskim.
Wyniki. Najwięcej – 37,9% dzieci rozpoczęło regularne szczotkowanie zębów w 1. r.ż.; 10% zaczęło szczotkować zęby w 4. r.ż. lub później. Spośród wszystkich dzieci 63% szczotkuje zęby 2 razy dziennie, a jedynie 2,5% po każdym posiłku. Dwukrotnie częściej dzieci mieszkające w miastach szczotkują zęby 2 i 3 razy dziennie w porównaniu z dziećmi mieszkającymi na wsi (najczęściej szczotkują zęby raz dziennie). Zdecydowanie dominuje użycie past przeznaczonych dla dzieci. Jedynie 23% dzieci myje zęby wieczorem po ostatnim posiłku.
Wnioski. Nieco ponad 70% dzieci w wieku przedszkolnym rozpoczyna szczotkowanie zębów w 1. lub 2. r.ż. Na wiek inicjacji higieny jamy ustnej dziecka nie wpływają cechy socjodemograficzne matki (wykształcenie i miejsce zamieszkania). Miejsce zamieszkania odgrywa istotną rolę w przypadku liczby szczotkowań zębów przez dziecko.

Abstract

Background. Caries prevention is one of the most effective methods for caries minimalizing. There are three kinds of caries prevention: group active prevention, group passive prevention and individual active prevention. Currently the main role is played by individual prevention which is performed by child and its parents.
Objectives. The aim of this study was an evaluation of chosen aspects of caries prevention that is made at home by child’s nearest person, especially mother.
Material and Methods. The authors used author’s questionnaire which contained 32 questions. 551 mothers of children at kindergarten age were questioned; average age of children: 5 years. The questionnaire was anonymous and had been taken at 15 kindergartens.
Results. The most, 37.9%, of children started regular teeth brushing at their first year of life, 10% started teeth brushing at the age of 4 years or later. Among all the children, 63% brush their teeth twice a day, but only 2.5% after each meal. Children that live in cities brush teeth 2 and 3 times per day which is twice more often than comparing to children living at village, who brush their teeth once a day. Using toothpaste for children obviously dominates. Only 23% of children brush their teeth in the evening after the last meal.
Conclusion. A little more than 70% of children at kindergarten age started brushing teeth at first or second year of life. Mother’s socioeconomical status (education and place of residence) doesn’t influence time of oral hygiene initiation. Place of residence plays an important role when we discuss quantity of teeth brushing.