Dental and Medical Problems

Dent Med Probl
Impact Factor (IF 2023) – 2.7
Journal Citation Indicator (JCI 2023) - 1.06
Scopus CiteScore (2023) – 4.0 (CiteScore Tracker – 4.9)
Index Copernicus (ICV 2023) – 181.00
MNiSW – 70 pts
ISSN 1644-387X (print)
ISSN 2300-9020 (online)
Periodicity – bimonthly


 

Download original text (PL)

Dental and Medical Problems

2011, vol. 48, nr 4, October-December, p. 562–569

Publication type: review

Language: Polish

License: Creative Commons Attribution 3.0 Unported (CC BY 3.0)

Stan zdrowia jamy ustnej u osób chorych na astmę oskrzelową – przegląd piśmiennictwa

Condition of Oral Health in Patients with Bronchial Asthma – Literature Review

Karolina Skoczek-Szlosser1,, Elżbieta Dembowska1,

1 Zakład Periodontologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie

Streszczenie

Obecnie obserwuje się coraz większą zapadalność na choroby alergiczne, w tym na astmę oskrzelową. Choroba dotyczy dzieci i dorosłych. Charakteryzowana jest jako nawracające epizody duszności, kaszlu i świstów spowodowanych odwracalnym zwężeniem dróg oddechowych, które zależy od skurczu mięśniówki oskrzeli (wyzwalanego przez liczne czynniki), zapalenia śluzówki wynikającego z aktywności mastocytów i granulocytów uwalniających mediatory zapalne oraz nadmiernego wydzielania śluzu. Astma oskrzelowa jest przewlekłą chorobą zapalną, wymagającą długotrwałej, często wielolekowej terapii. Nowoczesne leczenie, uzależnione od ciężkości objawów, obejmuje wziewną podaż β2-mimetyków krótkoi długodziałających oraz leków modyfikujących przebieg choroby, w tym wziewnych glikokortykosteroidów. Na podstawie aktualnego piśmiennictwa przedstawiono w pracy zmiany w jamie ustnej, które mogą wystąpić u pacjentów przyjmujących leki przeciwastmatyczne. Objawy te dotyczą m.in. stanu uzębienia, przyzębia, błony śluzowej jamy ustnej oraz mogą wpływać na wydzielanie i skład parametrów śliny. Ze względu na różne skutki uboczne działania tych leków w jamie ustnej, pacjenci powinni być pod stałą kontrolą lekarza stomatologa.

Abstract

Nowadays, an increased incidence rate of allergic diseases including bronchial asthma is being observed. Asthma affects both children and adults. It is a disease characterised by recurrent attacks of breathlessness, coughing and wheezing caused by reversible narrowing of the airways, which depends on the contraction of the bronchial muscle layer (triggered by many factors), mucose inflammation as a result of mastocytes and granulocytes release of inflammatory mediators and hypersecretion of mucus. Bronchial asthma is a chronic inflammatory disease that needs long-lasting and often multi-drug therapy. Actual treatment, set to severity of signs, involves inhaling shortand long-lasting β2-mimetics and use of disease modifying drugs such as glucocorticosteroids. Basing on the recently published studies, the authors present the problems that might occur in the oral cavity of patients who use anti-asthmatic drugs. Those signs contain changes in the status of the teeth, periodontium and oral mucose as well as changes in salive composition and secretion. Because of the broad spectrum of oral side effects of the antiasthmatic drugs patients should be under systematic dental care.

Słowa kluczowe

astma oskrzelowa, jama ustna, glikokortykosteroidy, leki przeciwastmatyczne

Key words

bronchial asthma, oral health condition, glucocorticosteroids, antiasthmatic medication

References (41)

  1. Kuna P.: Astma oskrzelowa – epidemiologia, patofizjologia, klinika. Przew. Lek. 2002, 5, 4, 22–31.
  2. Kuna P.: Czym jest astma w świetle współczesnej wiedzy i jak można ją wcześnie rozpoznać. Terapia 2009, 17, 3, 20–24.
  3. Kupryś-Lipińska I., Kuna P.: Światowa strategia rozpoznawania, leczenia i prewencji astmy (aktualizacja 2008) co warto wiedzieć. Terapia 2009, 17, 3, 25–28.
  4. Global Initiative for Asthma (GINA) global Strategy for asthma management and prevention. NHLBI/WHO workshop. www.ginaasthma.com (dostęp online)
  5. O’Byrne P.M.: Światowe wytyczne postępowania w astmie – stan obecny i perspektywy. Pol. Arch. Med. Wew. 2010, 120, 511–517.
  6. Wrzyszcz-Kowalczyk A., Pregiel B., Bader-Orłowska D., Kobierska-Brzoza J.: Ocena wykładników zdrowia jamy ustnej u chorych na astmę oskrzelową i przewlełą oburacyjną chorobę płuc. Czas. Stomatol. 2004, 57, 12–18.
  7. Emerich-Poplatek K., Wierchoła B., Adamowicz-Klepalska B., Małaczyńska T.: Astma oskrzelowa a choroba próchnicowa zębów w wieku rozwojowym. Czas. Stomatol. 2003, 56, 87–94.
  8. Wierchoła B., Adamowicz-Klepalska B., Małaczyńska T.: Zdrowie jamy ustnej u dzieci i młodzieży z astmą oskrzelową. Acta Pneumon. Allergol. Pediatr. 2000, 3, 3, 10–16.
  9. Wierchoła B., Emerich-Poplatek K., Adamowicz-Klepalska B., Małaczyńska T.: Grzyby drożdżopodobne i płytka bakteryjna a stan uzębienia i przyzębia u dzieci chorych na astmę oskrzelową. Czas. Stomatol. 2004, 57, 37–45.
  10. Kobierska-Brzoza J.: Stan jamy ustnej i wybrane składniki śliny u dzieci chorych na astmę oskrzelową. Dent. Med. Probl. 2004, 41, 735–741.
  11. Ryberg M., Möller C., Ericson T.: Effect of B2-adrenoreceptor agonists on saliva proteins and dental caries in asthmatic children. J. Dent. Res. 1987, 66, 1404–1406.
  12. Ryberg M., Möller C., Ericson T.: Saliva composition and caries development in asthmatic patients treated with B2-adrenoreceptor agonists: a 4-year follow-up study. Scand. J. Dent. Res. 1991, 99, 212–218.
  13. Wierchoła B., Emerich-Poplatek K., Adamowicz-Klepalska B., Małaczyńska T.: Kompleksowe badania kliniczne stanu zdrowia jamy ustnej u dzieci chorych na astmę oskrzelową. Ann. Acad. Med. Gedan. 2000, 30, 163–173.
  14. Wierchoła B., Emerich-Poplatek K., Adamowicz-Klepalska B., Małaczyńska T.: Aspekt stomatologiczny przebiegu asmy oskrzelowej w wieku rozwojowym. Nowa Stomatol. 2001, 6, 1, 3–9.
  15. Hyyppä T.M., Koivikko A., Paunio KU.: Studies on periodontal conditions in asthmatic children. Acta Odontol. Scand. 1979, 37, 15–20.
  16. Friedrich N., Völzke H., Schwahn C., Kramer A., Jünger M., Schäfer T., John U., Kocher T.: Inverse association between periodontitis and respiratory allergies. Clin. Exp. Allergy 2006, 36, 495–502.
  17. Shashikiran N.D., Reddy V.V., Raju P.K.: Effect of antiasthmatic medication on dental disease: dental caries and periodontal disease. J. Indian Soc. Pedod. Prev. Dent. 2007, 25, 65–68.
  18. Fukushima C., Matsuse H., Tomari S., Obase Y., Miyazaki Y., Shimoda T., Kohno S.: Oral candidiasis associated with inhaled corticosteroid use: comparison of fluticasone and beclomethasone. Ann. Allergy Asthma Immunol. 2003, 90, 646–651.
  19. Ellepola A.N., Samaranayake L.P.: Inhalational and topical steroids, and oral candidosis: a mini review. Oral Dis. 2001, 7, 211–216
  20. Navazesh N., Wood G.J., Brightman V.J.: Relationship between salivary flow rates and Candida albicans counts. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 1995, 80, 284–288.
  21. Vogt F.C.: The incidence of oral candidiasis with use of inhaled corticosteroids. Ann. Allergy 1979, 43, 205–210.
  22. Spector S.L., Wangaard C., Bardana E.J., Jr.: The use of cultures and immunologic procedures to predict oropharyngeal candidiasis in patients on steroid aerosols. Clin. Allergy 1982, 12, 269–278.
  23. Williamson I.J., Matusiewicz S.P., Brown P.H., Greening A.P., Crompton G.K.: Frequency of voice problems and couhg in patients using pressurized aerosol inhaled steroid preparetions. Eur. Respir. J. 1995, 8, 590–592.
  24. Toogood J.H.: Complications of topical steroid therapy for asthma. Am. Rev. Respir. Dis. 1990, 141, 89–96.
  25. Lipworth B.J.: Clinical pharmacology of corticosteroids in bronchial asthma. Pharmacol. Ther. 1993, 58, 173– 209.
  26. Shaw N.J., Edmunds A.T.: Inhaled beclomethasone and oral candidiasis. Arch. Dis. Child. 1986, 61, 788–790.
  27. Smith M. J., Hodson M.E.: High-dose beclomethasone inhaler in the treatment of asthma. Lancet 1983, 321, 265–269.
  28. Kennedy W.A., Laurier C., Gautrin D., Ghezzo H., Paré M., Malo J.L., Contandriopoulos A.P.: Occurrence and risk factors of oral candidiasis treated with oral antifungals in seniors using inhaled steroids. J. Clin. Epidemiol. 2000, 53, 969–701.
  29. Fukushima C., Shimoda T., Kawano T., Tomari S., Mitsuta K., Obase Y., Matsuo N., Matsuse H., Kohno S.: Effects of amphotericin B gargles on oral colonization of Candida albicans in asthmatic patients on steroid inhalation therapy. Respiration 2001, 68, 465–470.
  30. Jahnz-Różyk K., Kucharczyk A., Faber M.: Analiza porównawcza skuteczności leczenia i miejscowych działań ubocznych wziewnych preparatów acetonidu tiamcinolonu i budezonidu u dorosłych chorych na umiarkowaną astmę oskrzelową. Lek. Wojsk. 2001, 77, 150–154.
  31. Deschildre A., Mely L., Le Roux P., Brouard J., Huiart L.: Local side-effects of inhaled cortocosteroids in asthmatic childern: influence of drug, dose, age, and device. Allergy 2001, 56, 944– 948.
  32. O’Sullivan E.A., Curzon M.E.: Drug treatment for asthma may cause erosive tooth damage. BMJ 1998, 317, 820.
  33. Kobierska-Brzoza J.: Stan zdrowia jamy ustnej i poziom wybranych składników śliny u dzieci z astmą oskrzelową. Praca doktorska. Akademia Medyczna we Wrocławiu 2005.
  34. Wotman S., Mercadante J., Mandel I.D., Goldman R.S., Denning C.: The occurrence of calculus in normal children with cystic fibrosis and children with asthma. J. Periodontol. 1973, 44, 278–280.
  35. Conolly M.E. , Greenacre J.K.: The lymphocyte B-adrenoreceptor in normal subject and patients with bronchial asthma. J. Clin. Invest. 1976, 58, 1307–1316.
  36. Kargul B., Tanboga I., Ergeneli S., Karakoc F., Dagli E.: Inhaler medicament effects on saliva and plaque pH in asthmatic children. J. Clin. Pediatr. Dent. 1998, 22, 137–140.
  37. Tootla R., Toumba K.J., Duggal M.S.: An avaluation of the acidogenic potential of asthma inhalers. Arch. Oral Biol. 2004, 49, 275–283.
  38. Bjerkebörn K., Dahllöf G., Hedlin G., Lindell M., Modéer T.: Effects of diseases severity and pharmacotherapy of asthma on oral health in asthmatic children. Scand. J. Dent. Res. 1987, 95, 159–164.
  39. Lenander-Lumikari M., Laurikainen K., Kuusisto P., Vilja P.: Stimulated salivary flow rate and composition in asthmatic and non-asthmatic adults. Arch. Oral Biol. 1998, 43, 151–156.
  40. Laurikainen K., Kuusisto P.: Comparison of the oral health status and salivary flow rate of asthmatic patients with those of nonasthmatic – results of a pilot study. Allergy 1998, 53, 316–319.
  41. Komernik N., Akkaya A., Yildiz M., Buyukkaplan U.S., Kuru L.: Oral health in patients on inhaled corticosteroid treatment. Oral Dis. 2005, 11, 303–308.
© Wroclaw Medical University