Dental and Medical Problems
2011, vol. 48, nr 4, October-December, p. 525–531
Publication type: original article
Language: Polish
License: Creative Commons Attribution 3.0 Unported (CC BY 3.0)
Potencjalne czynniki etiologiczne zakażeń krzyżowych w gabinetach stomatologicznych na przykładzie wybranych bakterii izolowanych z górnych dróg oddechowych człowieka
Potential Etiological Factors of Cross Infections in Dentistry Basing on the Example of Certain Bacteria Isolated from the Human Upper Airways
1 Prywatna Przychodnia Stomatologiczna „77 Stomatologia”, Lublin
2 Katedra i Zakład Mikrobiologii Lekarskiej, Uniwersytet Medyczny w L ublinie
3 Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej, Uniwersytet Medyczny w L ublinie
Streszczenie
Wprowadzenie. Zakażenia krzyżowe w gabinetach stomatologicznych są aktualnym problemem medycznym. Stałe, duże ryzyko infekcji personelu i pacjentów wynika ze swoistych warunków panujących w gabinecie stomatologicznym. Niedocenianym problemem jest możliwość wszelkich zakażeń drobnoustrojami zarówno oportunistycznymi, jak i chorobotwórczymi kolonizującymi błony śluzowe górnych dróg oddechowych pacjentów.
Cel pracy. Określenie częstości występowania pałeczek z rodzaju Haemophilus w górnych drogach oddechowych pacjentów przyjętych w P racowni Diagnostyki Mikrobiologicznej Akademii Medycznej w L ublinie w latach 2000–2007 oraz analiza zmian wrażliwości tych drobnoustrojów na wybrane antybiotyki.
Materiał i metody. Do badań przyjęto 8224 osoby zamieszkałe na terenie województwa lubelskiego, które ze skierowaniem zgłosiły się do Pracowni Diagnostyki Mikrobiologicznej Akademii Medycznej w L ublinie w celu wykonania mikrobiologicznego badania diagnostycznego. Wykonano wymazy z błony śluzowej jamy ustnej, jamy nosowej, gardła. Badano także plwocinę oraz sporadycznie materiał pobrany z zatoki szczękowej. Populację przyjętą do badań podzielono na 2 grupy: dzieci i osoby dorosłe.
Wyniki. Bakterie z rodzaju Haemophilus izolowano z 2604 pobranych wymazów. Znamiennie częściej pałeczka hemofilna występowała w górnych drogach oddechowych osób poniżej 18 r.ż. (48,6% subpopulacji) niż osób dorosłych (28,0%). Stwierdzono, że kolonizacja błony śluzowej górnych dróg oddechowych przez szczepy Haemophilus spp. występuje częściej w miesiącach zimowych (41,7% ogółu badanych) i wiosennych (37,7% ogółu badanych) niż jesienią (22,6% ogółu badanych) i latem (22,0% ogółu badanych). Szczepy Haemophilus influenzae najczęściej były oporne na następujące antybiotyki: penicylina (90,6%), tetracyklina (45,0% szczepów opornych), kotrimoksazol (41,0% szczepów opornych). Ponad 20% izolowanych szczepów H. influenzae nie wykazywało wrażliwości na ampicylinę i aztreonam.
Wnioski. Ze względu na dużą częstość występowania pałeczek z rodzaju Haemophilus w górnych drogach oddechowych drobnoustroje te należy uznać za istotny czynnik patogenny w rozwoju bakteryjnych zakażeń tej części układu oddechowego. Z powodu zmieniających się kierunków lekowrażliwości H. influenzae skuteczność antybiotykoterapii empirycznej w przypadku zakażenia tymi drobnoustrojami jest trudna do przewidzenia.
Abstract
Background. Cross-infections in dental surgeries are a very up to date medical problem. Constant and high risk of infection of stuff and patients is caused by specific conditions of dental surgery. The problem of infections caused by different opportunistic and pathogenic microorganisms, that colonize upper airways mucosa, seems to be underestimated.
Objectives. The aim of the study was the evaluation of frequency of occurrence of Haemophilus bacteria in upper airways in patients from Microbiological Laboratory of Medical University in Lublin during 2000–2007 year. The second goal was the analysis of changes in antibiotic resistance Haemophilus bacteria during mentioned 8 years of the study.
Material and Methods. The study was conducted on 8224 patients living in the area of Lublin, Poland. Patients data were taken from the Registration Book of Microbiological Laboratory of Medical University in Lublin. The biological material from patients was taken from oral mouth mucosa, nasal cavity mucosa and throat. Sputum and rarely material from maxillary sinus was taken into study. The studied population was divided into two groups: children and adults (18 years old and older).
Results. Haemophilus bacteria were isolated in 2604 swabs. The bacteria were significantly more often isolated in upper airways of children (48.6%) than adults (28.0%). Colonization of upper airways mucosa by Haemophilus spp. was more often in winter (41.7%) and spring (37.7%) than autumn (22.6%) and summer (22.0%). Haemophilus spp. bacteria were most often resistant to penicillin (90.6%), tetracycline (45.0% studied bacteria of this species), cotrimoxazole (41.0%) and ampicillin (22.0%).
Conclusion. Haemophilus spp. bacteria should be considered to be important pathogenic factor of inflammation of upper airways, because of high percentage of presence of this bacteria in this localization of human body. The effectiveness of antibiotic therapy against H. influenzae is hard to foresee because of changes in drug resistance of this bacteria.
Słowa kluczowe
Haemophilus influenzae, zakażenia krzyżowe, antybiotykooporność
Key words
Haemophilus influenzae, cross-infections, antibiotic resistance
References (17)
- Aleksiński M., Iracki J., Aleksińska E., Jodkowska E.: Wybrane zagadnienia dotyczące zapobiegania zakażeniom krzyżowym w stomatologii. Stomatol. Współczesna 2005, 12, 6, 46–52.
- Araujo M.W.B., Andreana S.: Ryzyko i zapobieganie przenoszeniu chorób zakaźnych w stomatologii. Quintessence 2002, 10, 305–312.
- Chomyszyn-Gajewska M., Pytko-Polończyk J.: Zakażenia krzyżowe w praktyce stomatologicznej. Część I. Ryzyko wystąpienia zakażeń. Poradnik Stomatol. 2004, 4, 4, 34–37.
- Szymańska J.: Microbiological risk factors in dentistry. Current status of knowledge. Ann. Agric. Environ. Med. 2005, 12, 157–163.
- Szymańska J.: Szkodliwe czynniki biologiczne w pracy stomatologa. Ocena wybranych czynników związanych ze stosowaniem unitu dentystycznego. Rozprawa habilitacyjna. AM w L ublinie, Lublin 2007.
- Miller C.H., Cottone J.A.: The basic principles of infectious diseases as related to dental practice. Dent. Clin. North. Am. 1993, 37, 1–20.
- Chudnicka A., Blajer B., Kalandyk K., Koszarny A.: Haemophilus influenzae w zakażeniu górnych dróg oddechowych u dorosłych. Med. Ogólna 2004, 10, 295–302.
- Szenborn L., Banyś D., Żarczyńska H.: Nosicielstwo Haemophilus influenzae typ b w jamie nosowo-gardłowej u małych dzieci. Ped. Pol. 1998, 73, 859–864.
- Hryniewicz W., Sulikowska A., Szczypa K., Skoczyńska A., Łuczak-Kadłubowska A., Gniadkowski M.: Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki, Warszawa 2006.
- Faden H., Waz M.J., Bernstein J.M.: Nasopharyngeal flora in the first three jears of life in normal and otitis prone children. Ann Otol. Rhinol. Laryngol. 1991, 100, 612–615.
- Gałązka A.: Choroby wywołane przez Haemophilus influenzae typu b (Hib). I. Epidemiologia i znaczenie zdrowotne chorób Hib. Przegl. Pediatr. 1998, 28, 93–98.
- Kupś J., Woźniakowska-Gęsicka T., Sobańska A.: Zakażenia Haemophilus influenzae u dzieci. Przegl. Epidemiol. 2006, 60, 769–778.
- Sulikowska A., Hryniewicz W. (promot.): Analiza nosicielstwa nosogardłowego Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis u zdrowych dzieci do 5 r.ż. Praca doktorska. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Warszawa 2005.
- Kaczała M., Kopron K., Gmyrek J., Giedrys-Kalemba S.: Kolonizacja (zakażenie) dróg oddechowych u chorych leczonych ambulatoryjnie w latach 2000–2005. Pol. Merk. Lek. 2008, 24, 195–201.
- Zientara M., Rudy M., Nowakowska M., Martirosian G.: Mikroflora gardła i jamy nosowej dzieci i dorosłych leczonych ambulatoryjnie z powodu zakażeń górnych dróg oddechowych. Med. Dośw. Mikrobiol. 2006, 58, 239–245.
- Hryniewicz W., Kadłubowski M., Skoczyńska A.: Dane Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów za 2005 rok.
- Semczuk K., Łopaciuk U., Dzierżanowska-Fangrat K.: Analiza wrażliwości Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis wyodrębnionych z materiałów klinicznych od dzieci zakażeniami dróg oddechowych leczonych w IP -CZD w latach 1999–2002. Ped. Pol. 2003, 78, 173–181.