Streszczenie

Wprowadzenie. Modele gipsowe są wykorzystywane w diagnostyce i ustalaniu planu leczenia ortodontycznego, śródleczniczo monitorują postęp leczenia. Mogą być także wykorzystywane w procesach sądowych jako dowód w sprawach o błąd w sztuce, a nawet do identyfikacji zwłok. Przepisy obligują przechowywać modele przez okres 20 lat. W związku z rozwojem technologii cyfrowej stosowane od ponad 100 lat modele gipsowe w najbliższym czasie zostaną zastąpione modelami wirtualnymi.
Cel pracy. Porównanie wyników uzyskanych przez trzech niezależnych badaczy w dwóch powtórzeniach oraz ocena zgodności pomiarów wykonanych na modelach gipsowych i cyfrowych.
Materiał i metody. Materiał do badań stanowiło 16 modeli. Trzech badaczy dokonywało pomiarów modeli gipsowych i odpowiadających im modeli cyfrowych. Na każdym modelu wykonano serię 4 pomiarów: nagryzu pionowego (OB), nagryzu poziomego (OJ), szerokości podniebienia (IMW) oraz wskaźnika Boltona (Bolton) w odcinku przednim. Modele standardowe i wirtualne mierzono dwukrotnie w 2-tygodniowych odstępach czasu.
Wyniki. Porównując pomiary nagryzu pionowego, poziomego, szerokości podniebienia oraz przedniego wskaźnika Boltona wykazano, że nie było istotnych statystycznie różnic między wynikami trzech badaczy. Jeśli chodzi o porównanie wyników między modelami gipsowymi i cyfrowymi, to największą zgodność stwierdzono w pomiarach nagryzu poziomego i wskaźniku Boltona zarówno w czasie T1, jak i T2. Istotne statystycznie różnice zaobserwowano w ocenie nagryzu pionowego i szerokości podniebienia podobnie w pierwszym, jak i drugim pomiarze.
Wnioski. Wykazano powtarzalność i zgodność wyników wykonanych niezależnie przez trzech badaczy. Zaobserwowano istotne statystycznie różnice w pomiarach nagryzu pionowego i szerokości podniebienia uzyskanych na modelach gipsowych w porównaniu z cyfrowymi. Należy zastanowić się nad przyczyną różnic w pomiarach nagryzu pionowego i szerokości podniebienia na modelach gipsowych i wirtualnych.

Abstract

Background. Plaster casts are traditionally used in diagnostics and treatment planning, mid-treatment progress monitoring, and post-treatment results illustration. They can also be used in court proceedings as evidence in cases of professional errors and even for identification of corpses. Regulations require models to be stored for a period of 20 years. With the advancement of technology, plaster casts used for over 100 years will be soon replaced by digital models.
Objectives. The aim of this study was to compare the results and to evaluate the correspondence of measurements made on plaster casts and digital models by three independent examiners in two time intervals.
Material and Methods. The materials for the study consisted of 16 models. Three examiners measured the plaster casts and corresponding digital models. On each model 4 routine measurements were made: overbite (OB), overjet (OJ), intermolar width (IMW) and anterior Bolton ratio (Bolton). Standard and digital models were measured twice with two week intervals.
Results. The comparison of measurements of overbite, overjet, intermolar width and anterior Bolton ratio showed no statistically significant differences between the three examiners. The comparison of measurements of plaster casts and digital models showed greatest correspondence in overjet and Bolton ratio both in T1 and T2. Statistically significant differences were observed in evaluation of overbite and intermolar width in both first and second set of measurements.
Conclusion. Repeatability and correspondence of the results of the measurements made by three independent examiners was established. Statistically significant differences in overbite and intermolar width measurements of plaster casts and digital models were observed. Possible reasons for the differences in overbite and intermolar width measurements on digital and plaster models need to be determined.