Abstract

Background. The ability to identify a periodontal biotype accurately, and in particular knowledge of soft tissues thickness in the periodontium (GT – Gingival Thickness), have high influence on planning and conducting a treatment in all fields of dentistry, significantly affecting the final outcome.
Objectives. To compare the measurement accuracy of an ultrasonic and invasive method (bone sounding) in evaluation of soft tissues thickness in the periodontium.
Material and Methods. 30 subjects of both sexes aged 19–51 (21 females and 9 males) with a normal periodontium, without systemic and local comorbidities, that could affect periodontal tissues, were examined. Soft tissues thickness was measured by a non-invasive method, using Pirop® Ultrasonic Biometer with the A-scan probe with 20 MHz frequency, with 1540 m/s ultrasonic impulse velocity and accuracy up to 0.01 mm, and by a puncturing – bone sounding method with an endodontic tool with a limiter, and measurement readouts were taken from a calibrator with 0.1 mm accuracy. Measurements were made in area near 20 teeth in each subject (incisive, canine and premolar teeth in both jaws), at two points by each tooth. GT1 – in the middle of a keratinized gingiva width, GT2 – 2 mm apically from the mucogingival junction. Results from both non-invasive (N) and invasive (I) examinations were compared. Measurement accuracy between the invasive and ultrasonic method were compared in various metric ranges. The ranges were divided to: w1 ≤ 0.500 mm, w2 0.501–0.750 mm, w3 0.751–1.000 mm, w3 1.001–1.250 mm, w4 > 1.251 mm.
Results. The mean value of all measurements with the N method was 0.784, and with the I method was 0.828. The difference was 0.044, and was statistically significant. In the invasive method, the GT1 and GT2 mean values were higher for all teeth. There were no statistically significant differences between the N and I method in GT1 points only by the tooth 32, and in GT2 by teeth 11, 21, 22, 31, 32. Although the difference were significant by the remaining teeth. The highest differences between mean values of soft tissues thickness in the periodontium in GT1 and GT2 points were observed in the lowest value range w1 ≤ 0.500 mm.
Conclusion. The results of measuring soft tissues thickness in the periodontium with the ultrasonic and invasive methods – bone sounding are very similar, but the differences among the values are statistically significant for most measurement points. The ultrasonic method seems to be more accurate, especially in the lowest value range, taking into consideration the imperfection of the invasive examination.

Streszczenie

Wprowadzenie. Umiejętność prawidłowego rozpoznania biotypu przyzębia, a szczególnie znajomość parametrów grubości tkanek miękkich przyzębia (GT – Gingival Thickness) ma duży wpływ na planowanie i prowadzenie leczenia we wszystkich dziedzinach stomatologii, wpływa znacząco na wyniki kliniczne.
Cel pracy. Porównanie dokładności pomiarowej metody ultrasonograficznej i inwazyjnej – bone sounding w oznaczaniu grubości tkanek miękkich przyzębia.
Materiał i metody. Zbadano 30 pacjentów obojga płci w wieku 19–51 lat (21 kobiet i 9 mężczyzn) ze zdrowym przyzębiem, bez chorób ogólnych i miejscowych mogących mieć wpływ na stan tkanek przyzębia. Grubość tkanek miękkich przyzębia była mierzona metodą nieinwazyjną z użyciem biometru ultradźwiękowego Pirop® w prezentacji A, sonda o częstotliwości 20 MHz, z szybkością fali 1540 m/s i dokładnością pomiaru 0,01 mm oraz metodą nakłuwania „bone sounding” z użyciem narzędzia endodontycznego z ogranicznikiem, a wartości pomiarowe odczytywano na kalibratorze z dokładnością do 0,1 mm. Pomiary prowadzono przy 20 zębach u każdego pacjenta (zęby sieczne, kły i zęby przedtrzonowe w szczęce i żuchwie), w dwóch punktach przy każdym zębie: GT1 – w połowie szerokości dziąsła zrogowaciałego, GT2 – 2 mm wierzchołkowo od połączenia śluzówkowo-dziąsłowego. Porównano wyniki uzyskane badaniem nieinwazyjnym (N) i inwazyjnym (I). Sprawdzono także dokładności pomiarowe między metodami inwazyjną i ultradźwiękową prowadzone w różnych zakresach metrycznych. Zakresy podzielono na: w1 ≤ 0,500 mm, w2 0,501–0,750 mm, w3 0,751–1.000 mm, w3 1.001–1.250 mm, w4 > 1.251 mm.
Wyniki. Średnia wartość dla wszystkich pomiarów metodą N wyniosła 0,784, a metodą I 0,828. Różnica wynosiła 0,044 i była istotna statystycznie. Dla wszystkich zębów wartości średnie GT1 i G T2 były większe w metodzie inwazyjnej. W punktach GT1 tylko przy zębie 32 i w punktach GT2 przy zębach 11, 21, 22, 31, 32 różnic istotnych statystycznie między badaniem N i I nie stwierdzono, a przy pozostałych zębach różnice były znamienne. W punktach GT1 i G T2 największe różnice między średnimi wartościami grubości tkanek miękkich przyzębia występowały w zakresie najmniejszych wartości w1 ≤ 0,500 mm.
Wnioski. Wyniki pomiaru grubości tkanek miękkich przyzębia metodą ultradźwiękową i inwazyjną – bone sounding są do siebie zbliżone, ale różnice między wartościami w większości miejsc pomiarowych są znamienne statystycznie. Biorąc pod uwagę niedoskonałości badania inwazyjnego wydaje się, że metodą dokładniejszą, szczególnie w przypadku cienkiego dziąsła, jest metoda ultrasonograficzna.