Dental and Medical Problems
2010, vol. 47, nr 4, October-December, p. 424–429
Publication type: original article
Language: Polish
Wpływ lęku indukowanego zabiegiem stomatologicznym na występowanie zaburzeń rytmu serca u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca
The Influence of Anxiety Induced by Conservative Dentistry Procedures on Occurrence of Cardiac Arrhythmia in Patients with Ischaemic Heart Disease
1 Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
2 Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Streszczenie
Wprowadzenie. Mechaniczne opracowanie ubytku próchnicowego wielu osobom kojarzy się z lękiem i bólem. Doznania te mogą wpływać na pracę serca.
Cel pracy. Ocena wpływu lęku indukowanego zabiegiem stomatologicznym na występowanie zaburzeń rytmu serca u pacjentów z chorobą niedokrwienną serca.
Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano 30 pacjentów z chorobą niedokrwienną serca w postaci stabilnej dusznicy bolesnej, u których we wcześniejszym badaniu uzębienia stwierdzono obecność ubytku próchnicowego. Ocenie poddano występowanie nadkomorowych i komorowych zaburzeń rytmu serca oraz poziom nasilenia lęku oceniany według skali DAS.
Wyniki. W badanej grupie u 6 chorych stwierdzono pierwszy poziom lęku (lęk słaby), u 17 drugi (lęk średni), a u 7 trzeci (lęk silny). Nadkomorowe zaburzenia rytmu serca wystąpiły przed zabiegiem u 3 chorych z III stopniem nasilenia lęku, u 3 z II stopniem i u żadnego z I stopniem, a w czasie zabiegu u 5 z III stopniem nasilenia lęku, u 4 z II stopniem i u 2 z I stopniem. Po zabiegu nadkomorowe zaburzenia rytmu serca zaobserwowano u 3 pacjentów z III stopniem nasilenia lęku, u 1 z II stopniem i u 1 z I stopniem. Komorowe zaburzenia rytmu serca wystąpiły przed zabiegiem u 4 chorych z III stopniem nasilenia lęku, u 10 z II stopniem i u 1 z I stopniem, w czasie zabiegu u 5 z III stopniem, u 8 z II stopniem i u 1 z I stopniem. Po zabiegu komorowe zaburzenia rytmu serca stwierdzono u 1 pacjenta z III stopniem lęku, u 6 z II stopniem i u żadnego z I stopniem.
Wnioski. Odsetek chorych z nadkomorowymi zaburzeniami rytmu serca nie był istotnie uzależniony od stopnia nasilenia lęku pacjenta. Poziom lęku nie wpływał w sposób istotny statystycznie na pojawianie się komorowych zaburzeń rytmu serca.
Abstract
Background. Mechanical excavation of the carious defect is associated with anxiety and pain for many people. These unpleasant sensations might influence parameters of myocardial function.
Objectives. The aim of this study was to estimate the influence of anxiety induced by conservative dentistry procedures on occurrence of cardiac arrhythmia in patients with ischaemic heart disease.
Material and Methods. 30 patients with previously diagnosed ischaemic heart disease in the form of stable angina pectoris were enrolled to the study. All patients had a formerly diagnosed carious defect in at least one tooth. The evaluation of occurrence of ventricular and supraventricular ectopic beats and level of anxiety according to the DAS Scale was performed.
Results. In the examined population 6 patients were on the first level of anxiety (low anxiety), 17 on the second level (medium anxiety) and 7 on the third level (high anxiety). Within the time preceding the procedure supraventricular ectopic beats were observed in 3 patients with high anxiety, in 3 with medium anxiety and in any patient with low anxiety. During the procedure these disorders were observed in 5 patients with high anxiety, in 4 with wiermedium anxiety and in 2 with low anxiety. After the procedure supraventricular ectopic beats were observed in 3 patients with high anxiety, in 1 with medium anxiety and in 1 with low anxiety. Before the procedure ventricular ectopic beats were observed in 4 patients with high anxiety, in 10 with medium anxiety and in 1 patient with low anxiety. During the procedure these disorders were observed in 5 patients with high anxiety, in 8 with medium anxiety and in 1 with low anxiety. After the termination of the procedure ventricular ectopic beats were observed in 1 patient with high anxiety, in 6 with medium anxiety and in any patient with low anxiety.
Conclusion. The level of anxiety did not influence significantly the occurrence of ventricular and supraventricular ectopic beats.
Słowa kluczowe
zabiegi stomatologiczne, lęk, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca
Key words
conservative dentistry, anxiety, ischaemic heart disease, cardiac arrhythmias
References (15)
- Cieszko-Buk M., Stróżak-Wysokińska M.: Lęk przed zabiegami stomatologicznymi – problem stale aktualny. Czas. Stomatol. 1995, 48, 168–172.
- Kobierska A., Sobaniec H., Gołębiewska M., Grysin G., Józefowicz W., Saj T.: Badania lęku przed leczeniem stomatologicznym wśród młodzieży szkół średnich i wyższych w Białymstoku. Prot. Stomatol. 1991, 41, 126–131.
- Proc P., Bruzda-Zwiech A.: Poziom lęku przed zabiegami stomatologicznymi wśród studentów stomatologii – badanie ankietowe. Czas. Stomatol. 2002, 55, 782–788.
- Sikorska M.H.J., Mielnik-Błaszczak M.: Poziom lęku stomatologicznego wśród młodzieży trzecich klas licealnych z L ublina a wskaźnik leczenia próchnicy zębów. Przegl. Stomatol. Wieku Rozw. 2000, 29, 3–7.
- Sporniak-Tutak K.: Ocena lęku u pacjentów przed zabiegami stomatologicznymi. Czas. Stomatol. 1995, 48, 396–400.
- Giec L.: Wprowadzenie. [W:] Choroba niedokrwienna serca. Red.: Giec L., PZWL, Warszawa 1999, 1–11.
- Rywik S.: Epidemiologia choroby niedokrwiennej serca i podstawy jej profilaktyki. [W:] Choroba niedokrwienna serca. Red.: Giec L., PZWL, Warszawa 1999, 57–97.
- Murray C.J., Lopez A.D.: Mortality by cause for eight regions of the world. Global Burden of Disease Study. Lancet 1997, 349, 1269–1276.
- Davies M.J.: The birth, growth and consequences of the atherosclerotic plaque. Dialogs Cardiovasc. Med. 1999, 4, 115–130.
- Corah N.L.: Development of a Dental Anxiety Scale. J. Dent. Res. 1969, 48, 596–597.
- Beręsewicz A.: Krążenie wieńcowe i czynność serca. [W:] Choroba niedokrwienna serca. Red.: Giec L., PZWL, Warszawa 1999, 32–55.
- Findler M., Galili D., Meidan Z., Yakirevitch V., Garfunkel A.A.: Dental treatment in very high risk patients with active ischemic heart disease. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 1993, 76, 298–300.
- Campbell J.H., Huizinga P.J., Das S.K., Rodriguez J.P., Gobetti J.P.: Incidence and significance of cardiac arrhythmia in geriatric oral surgery patients. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 1996, 82, 42–46.
- Śmieszek-Wilczewska J., Wilczewski P., Bubiłek-Bogacz A.: Chirurgiczne zabiegi stomatologiczne wykonywane u pacjentów z obciążeniami kardiologicznymi w warunkach ambulatoryjnych. Czas. Stomatol. 2002, 55, 660–667.
- Drugacz J., Drugacz J.S., Seget A., Kończakowski P., Łangowska-Adamczyk H., Prochaczek F., Sporysz P.: Wpływ dodatku noradrenaliny do znieczuleń miejscowych na stan zdrowia u pacjentów ze schorzeniami układu krążenia. Czas. Stomatol. 2000, 53, 443–449.