Dental and Medical Problems
2009, vol. 46, nr 4, October-December, p. 411–416
Publication type: original article
Language: Polish
License: Creative Commons Attribution 3.0 Unported (CC BY 3.0)
Ocena skuteczności leczenia niechirurgicznego skojarzonego z zastosowaniem małych dawek doksycykliny u pacjentów z przewlekłym zapaleniem przyzębia oraz cukrzycą typu 2 – randomizowane badanie z podwójnie ślepą próbą
Effect of Non−Surgical Therapy and Adjunctive Subantimicrobial Dose Doxycycline in Patients with Chronic Periodontitis and Type 2 Diabetes Mellitus – Randomized, Double−Blind Study
1 Katedra i Zakład Farmakologii w Zabrzu, Śląski Uniwesytet Medyczny
2 Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej z Endodoncją w Bytomiu, Śląski Uniwesytet Medyczny
3 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii w Zabrzu, Śląski Uniwesytet Medyczny
Streszczenie
Wprowadzenie. Badania epidemiologiczne wykazały, że cukrzyca jest jednym z czynników ryzyka wystąpienia zapalenia przyzębia. U pacjentów z zapaleniem przyzębia, ale nieobciążonych chorobami ogólnoustrojowymi, małe dawki doksycykliny (SDD – 20 mg; co 12 h), stosowane jako terapia uzupełniająca skaling i wygładzenie powierzchni korzeni – SRP, prowadzą do poprawy wskaźników klinicznych przyzębia.
Cel pracy. Ocena wpływu zastosowania małych dawek doksycykliny, jako uzupełnienie leczenia niechirurgicznego – SRP, w terapii przewlekłego zapalenia przyzębia u pacjentów chorujących na cukrzycę typu 2.
Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano 38 pacjentów z rozpoznaniem cukrzycy typu 2 oraz przewlekłym zapaleniem przyzębia. Zostali oni losowo przydzieleni do jednej z dwóch grup. Po przeprowadzeniu skalingu i wygładzenia powierzchni korzeni – SRP, grupa badana (SRP + SDD) otrzymywała przez 3 miesiące doksycyklinę w dawce 20 mg co 12 godzin, a grupa kontrolna (SRP + placebo) placebo 2 razy dziennie przez ten sam okres. Ocena skuteczności klinicznej leczenia obejmowała pomiar położenia przyczepu łącznotkankowego (CAL), głębokości kieszonek przyzębnych (PD), krwawienia przy zgłębnikowaniu (BOP) oraz aproksymalnego wskaźnika płytki (API) w badaniu wyjściowym oraz po 3 miesiącach terapii.
Wyniki. W obu grupach po 3 miesiącach terapii uzupełniającej SDD wyraźnie poprawiły się CAL, PD oraz BOP, ale znamienna statystycznie różnica między grupami (p < 0,05) wystąpiła tylko w przypadku zmniejszenia głębokości kieszonek dla powierzchni z wyjściowym PD ≥ 4 mm.
Wnioski. SRP w połączeniu z zastosowaniem doksycykliny w dawce 20 mg 2 razy dziennie, pozwala na osiągnięcie lepszych wyników leczenia zapalenia przyzębia u pacjentów obciążonych cukrzycą typu 2 w porównaniu z samym tylko SRP.
Abstract
Background. Epidemiological studies have shown diabetes to be a risk factor for periodontitis. Subantimicrobial dose doxycycline (SDD 20 mg bid), when prescribed as an adjunct to scaling and root planning (SRP), significantly improved clinical parameters in treatment of patients with chronic periodontitis and no risk factors for periodontitis.
Objectives. The aim of this study was to evaluate the role of SDD as an adjunct to scaling and root planning (SRP), in treatment of patients with type 2 diabetes mellitus and chronic periodontitis (CP).
Material and Methods. A total of 38 patients with chronic periodontitis (CP) and type 2 diabetes mellitus were included in the study. Subjects were randomly assigned to two groups. After scaling and root planning (SRP), the SRP + SDD group received SDD, 20 mg bid during 3 months, whereas the SRP + placebo group received placebo bid for the same period of time. Efficacy parameters included the per−patient mean changes in clinical attachment level (CAL), probing depth (PD), bleeding on probing (BOP) and approximal plaque index (API) from baseline to 90 days.
Results. CAL, PD and BOP improved significantly in both groups after 3 months therapy. SRP + SDD group demonstrated greatest clinical improvements following treatment but statistically significant difference between the two groups (p < 0.05) was observed only in probing depth improvements in tooth sites with initial PD ≥ 4 mm.
Conclusion. The administration of SDD 20 mg bid enhances therapeutic outcomes compared with SRP alone in patients with type 2 diabetes mellitus and chronic periodontitis.
Słowa kluczowe
zapalenie przyzębia, cukrzyca, niechirurgiczne leczenie periodontologiczne, doksycyklina
Key words
periodontitis, diabetes mellitus, nonsurgical periodontal therapy, doxycycline
References (29)
- BIRKEDAL−HANSEN H.: Role of matrix metalloproteinases in human periodontal diseases. J. Periodontol. 1993, 64, 474–484.
- GOLUB L.M., LEE H.M., LEHRER G., NEMIROFF A., MCNAMARA T.F., KAPLAN R., RAMAMURTHY N.S.: Minocycline reduces gingival collagenolytic activity during diabetes. Preliminary observations and a proposed new mechanism of action. J. Periodontal. Res. 1983, 18, 516–526.
- GOLUB L.M., LEE H.M., RYAN M.E., GIANNOBILE W.V., PAYNE J., SORSA T.: Tetracyclines inhibit connective tissue breakdown by multiple non−antimicrobial mechanisms. Adv. Dent. Res. 1998, 12, 12–26.
- KONDZIELNIK P., GILOWSKI Ł., WIENCH R., PŁOCICA I., KRZEMIŃSKI T.F.: Zastosowanie niskich dawek doksycykliny w leczeniu przewlekłego zapalenia przyzębia. Dent. Med. Probl. 2009, 46, 4, 470–476.
- GENCO R.J.: Current view of risk factors for periodontal diseases. J. Periodontol. 1996, 67, 1041–1049.
- DE POMMEREAU V., DARGENT−PARÉ C., ROBERT J.J., BRION M.: Periodontal status in insulin−dependent diabetic adolescents. J. Clin. Periodontol. 1992, 19, 628–632.
- KARJALAINEN K.M., KNUUTTILA M.L.: The onset of diabetes and poor metabolic control increases gingival bleeding in children and adolescents with insulin−dependent diabetes mellitus. J. Clin. Periodontol. 1996, 23, 1060–1067.
- CUTLER C.W., MACHEN R.L., JOTWANI R., IACOPINO A.M.: Heightened gingival inflammation and attachment loss in type 2 diabetics with hyperlipidemia. J. Periodontol. 1999, 70, 1313–1321.
- SALVI G.E., KANDYLAKI M., TROENDLE A., PERSSON G.R., LANG N.P.: Experimental gingivitis in type 1 diabetics: a controlled clinical and microbiological study. J. Clin. Periodontol. 2005, 32, 310–316.
- TERVONEN T., KNUUTTILA M.: Relation of diabetes control to periodontal pocketing and alveolar bone level. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. 1986, 61, 346–349.
- TERVONEN T., KARJALAINEN K., KNUUTTILA M., HUUMONEN S.: Alveolar bone loss in type 1 diabetic subjects. J. Clin. Periodontol. 2000, 27, 567–571.
- CAMPUS G., SALEM A., UZZAU S., BALDONI E., TONOLO G.: Diabetes and periodontal disease: a case−control study. J. Periodontol. 2005, 76, 418–425.
- TAYLOR G.W., BURT B.A., BECKER M.P., GENCO R.J., SHLOSSMAN M., KNOWLER W.C., PETTITT D.J.: Non−insulin dependent diabetes mellitus and alveolar bone loss progression over 2 years. J. Periodontol. 1998, 69, 76–83.
- COBB C.M.: Clinical significance of non−surgical periodontal therapy: an evidence−based perspective of scaling and root planing. J. Clin. Periodontol. 2002, 29 Suppl 2, 6–16.
- QUIRYNEN M., BOLLEN C.M., VANDEKERCKHOVE B.N., DEKEYSER C., PAPAIOANNOU W., EYSSEN H.: Fullvs. partial−mouth disinfection in the treatment of periodontal infections: short−term clinical and microbiological observations. J. Dent. Res. 1995, 74, 1459–1467.
- KOSHY G., CORBERT E.F., ISHIKAWA I.: A full−mouth disinfection approach to nonsurgical periodontal therapy – prevention of reinfection from bacterial reservoirs. Periodontology 2000, 2004, 36, 166–173.
- ARMITAGE G.C.: Development of classification system for periodontal diseases and conditions. Ann. Periodontol. 1999, 4, 1–6.
- AINAMO J., BAY I.: Problems and proposals for recording gingivitis and plaque. Int. Dent. J. 1975, 25, 229–235.
- LANGE D.E., PLAGMANN H.C., EENBOOM A., PROMESBERGER A.: Klinische Bewertungsverfahren zur Objektivierung der Mundhygiene. Dtsch. Zahnarztl. Z. 1977, 32, 44–47.
- DA CRUZ G.A., DE TOLEDO S., SALLUM E.A., SALLUM A.W., AMBROSANO G.M., DE CÁSSIA ORLANDI SARDI J., DA CRUZ S.E., GONÇALVES R.B.: Clinical and laboratory evaluations of non−surgical periodontal treatment in subjects with diabetes mellitus. J. Periodontol. 2008, 79, 1150–1157.
- NAVARRO−SANCHEZ A.B., FARIA−ALMEIDA R., BASCONES−MARTINEZ A.: Effect of non−surgical periodontal therapy on clinical and immunological response and glycaemic control in type 2 diabetic patients with moderate periodontitis. J. Clin. Periodontol. 2007, 34, 835–843.
- LEE J.Y., LEE Y.M., SHIN S.Y., SEOL Y.J., KU Y., RHYU I.C., CHUNG C.P., HAN S.B.: Effect of subantimicrobial dose doxycycline as an effective adjunct to scaling and root planing. J. Periodontol. 2004, 75, 1500–1508.
- EMINGIL G., ATILLA G., SORSA T., LUOTO H., KIRILMAZ L., BAYLAS H.: The effect of adjunctive low−dose doxycycline therapy on clinical parameters and gingival crevicular fluid matrix metalloproteinase−8 levels in chronic periodontitis. J. Periodontol. 2004, 75, 106–116.
- CATON J.G., CIANCIO S.G., BLIEDEN T.M., BRADSHAW M., CROUT R.J., HEFTI A.F., MASSARO J.M., POLSON A.M., THOMAS J., WALKER C.: Treatment with subantimicrobial dose doxycycline improves the efficacy of scaling and root planing in patients with adult periodontitis. J. Periodontol. 2000, 71, 521–532.
- CATON J.G., CIANCIO S.G., BLIEDEN T.M., BRADSHAW M., CROUT R.J., HEFTI A.F., MASSARO J.M., POLSON A.M., THOMAS J., WALKER C.: Subantimicrobial dose doxycycline as an adjunct to scaling and root planing: post−treatment effects. J. Clin. Periodontol. 2001, 28, 782–789.
- PRESHAW P.M., HEFTI A.F., NOVAK M.J., MICHALOWICZ B.S., PIHLSTROM B.L., SCHOOR R., TRUMMEL C.L., DEAN J., VAN DYKE T.E., WALKER C.B., BRADSHAW M.H.: Subantimicrobial dose doxycycline enhances the efficacy of scaling and root planing in chronic periodontitis: a multicenter trial. J. Periodontol. 2004, 75, 1068–1076.
- NĘDZI−GÓRA M., GÓRSKA R.: Wpływ leczenia periostatem na obraz kliniczny w przewlekłym zapaleniu przyzębia. Nowa Stomatologia 2003, 8, 2, 89–92.
- CHOI D.−H., MOON I.−S., CHOI B.−K., PAIK J.−W., KIM Y.−S., CHOI S.−H., KIM C.−K.: Effects of sub−antimicrobial dose doxycycline therapy on crevicular fluid MMP−8, and gingival tissue MMP−9, TIMP−1 and IL−6 levels in chronic periodontitis. J. Periodont. Res. 2004, 39, 20–26.
- REINHARDT R.A., STONER J.A., GOLUB L.M., WOLFF M.S., LEE H.M., MEINBERG T.A., LYNCH J.C., RYAN M.E., SORSA T., PAYNE J.B.: Efficacy of sub−antimicrobial dose doxycycline in post−menopausal women: clinical outcomes. J. Clin. Periodontol. 2007, 34, 768–775. Erratum in: J. Clin. Periodontol. 2007, 34, 1097.