Dental and Medical Problems

Dent Med Probl
Impact Factor (IF 2023) – 2.7
Journal Citation Indicator (JCI 2023) - 1.06
Scopus CiteScore (2023) – 4.0 (CiteScore Tracker – 4.9)
Index Copernicus (ICV 2023) – 181.00
MNiSW – 70 pts
ISSN 1644-387X (print)
ISSN 2300-9020 (online)
Periodicity – bimonthly


 

Download original text (PL)

Dental and Medical Problems

2009, vol. 46, nr 2, April-June, p. 168–176

Publication type: original article

Language: Polish

License: Creative Commons Attribution 3.0 Unported (CC BY 3.0)

Stan zdrowia jamy ustnej u pacjentów z celiakią

Oral Health Status in Patients with Coeliac Disease

Lidia Postek−Stefańska1,, Justyna Kalacińska1,, Agnieszkawacławczy Wacławczyk1,, Paweł Kupczyński1,

1 Zakład Stomatologii Dziecięcej Katedry Stomatologii Wieku Rozwojowego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego

Streszczenie

Wprowadzenie. Celiakia jest zaburzeniem, które w istotny sposób wpływa na rozwój dziecka. Nieprzestrzeganie diety eliminacyjnej prowadzi do cech niedożywienia. Poza tymi objawami rozpoznaje się również zaburzenia stomatologiczne: hipoplazję szkliwa zębów stałych oraz afty nawracające na błonie śluzowej jamy ustnej.
Cel pracy. Ocena stanu uzębienia i błony śluzowej jamy ustnej u pacjentów z celiakią.
Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 117 osób w wieku 4–22 lat z rozpoznaną celiakią. Grupa kontrolna obejmowała 154 osoby w wieku 2–22 lat. U badanych określono średnią liczbę PUW, częstość występowania i nasilenie hipoplazji szkliwa wg Aine i stan błony śluzowej jamy ustnej.
Wyniki. Średnia liczba PUW w grupie osób chorych wynosiła 7,05, w grupie zdrowych – 8,08. Hipoplazję szkliwa zębów stałych obserwowano znamiennie częściej u dzieci chorych – 30 osób (25,64%) w porównaniu ze zdrowymi – 10 osób (6,85%). Najczęściej występowało uszkodzenie szkliwa I stopnia wg skali Aine. Zmiany na błonie śluzowej jamy ustnej wystąpiły u 9 dzieci (7,69%) z rozpoznaną chorobą trzewną. Wśród dzieci zdrowych nie stwierdzono tego typu zmian.
Wnioski. Wobec występowania obecnie nietypowych postaci celiakii dokładne badanie stomatologiczne może odegrać dużą rolę we wczesnym rozpoznaniu choroby. Przy podejrzeniu celiakii brane są takie czynniki ryzyka, jak: hipoplazja szkliwa i afty nawracające na błonie śluzowej jamy ustnej.

Abstract

Background. Coeliac disease is a disease which significantly influences child’s development. Unkeeping the eliminating diet can lead to malnutrition. Except this symptoms some stomatological disorders can be observed such as: enamel’s hypoplasia and recurrent aphthous stomatitis (RAS).
Objectives. The aim of the study was to evaluate the state of: dentition and oral mucous membrane of the patients suffering from coeliac disease. Matherial and Methods. 117 people at the age 4–22 with coeliac disease were examined. The control group consisted of 154 at the age 2–22. All were fully interviewed as far as the general medical and dental history of the patients were concerned.
Results. The mean DMF number in the group of sick children was 7.05 and in the group of healthy children – 8.08. Enamel’s hypoplasia of permanent teeth was observed in 25.64% of sick children and in 6.85% of healthy children. The changes on the oral mucous membrane were present in 9 cases, which is 7.69% of the kids with recognised coeliac disease.
Conclusion. In the praesence of the atypical form of coeliac disease, close stomatological examination can be very important in early diagnostic of this disease. Hypoplasia enameli and recurrent aphthous stomatitis are real risk factors to suspect coeliac disease.

Słowa kluczowe

celiakia, hipoplazja szkliwa, afty przewlekłe nawrotowe

Key words

coeliac disease, hypoplasia of enamel, recurrent aphthous stomatitis

References (46)

  1. RYżKO J., SOCHA J., SOCHA P.: Wybrane zagadnienia gastroenterologii dziecięcej. Standardy Med. 2002, 4, 56–62.
  2. STACHAW., NIEDZIELA M.: Ciężka hipokalcemia z hipomagnezemią u 14−letniego chłopca – trudności w leczeniu spowodowane utajoną celiakią. Endokr. Diabetol. 2005, 11, 191–194.
  3. ALBRECHT P., ROSSIPAL E., SULEJ J.: Celiakia sprzed lat – dzisiaj. Pediatr. Pol. 1993, 68, 11–16.
  4. BąCZYK I., KRAWCZYŃSKI M., BORUCKI M.: Celiakia u progu XXI wieku. Pediatr. Prakt. 1999, 7, 5–13.
  5. BOYNAS S.G., MOORE P.A., SHEPHERD C.J., BENNETT C.R.: Anesthetic management of a patient with coeliac disease. Oral. Surg. Oral. Pathol. Oral. Radiol. Endod. 2005, 99, 8–10.
  6. GRZYBOWSKA−CHLEBOWCZYK U., WOŚ H., WIĘCEK S., KAJOR M. SZYMAŃSKA M., STASZEWSKA−KWAK A., PIąTKOWSKA M., GOłKA D.: Współczesny obraz kliniczny celiakii u dzieci. Pol. Merk. Lek. 2005, 18, 49–53.
  7. RAVIKUMARA M., TUTHILL D.P., JENKINS H.R.: The changing clinical presentation of coeliac disease. Arch. Dis. Child. 2006, 91, 969–971.
  8. MUSTALAHTI K.: Unusual manifestations of coeliac disease. Indian. J. Pediatr. 2006, 73, 711–716.
  9. RUJNER J.: Celiakia – postacie kliniczne, rozpoznawanie i leczenie. Klin. Pediatr. 1995, 3, 4–7.
  10. KARCZEWSKA K.: Celiakia u dorosłych – aktualne trudności w rozpoznawaniu. Pediatr. Współcz. 2004, 6, 405–409.
  11. KARCZEWSKA K.: Niedożywienie w celiakii. Standardy Med. 2004, 2, 227– 229.
  12. KARCZEWSKA K.: Trudności i błędy w postępowaniu diagnostycznym i leczniczym w celiakii. Magazyn Lek. Rodz. 2004, 9, 56–58.
  13. RUJNER J., PRÓSZYŃSKA K., STOLARCZYK K., SOCHA J.: Stężenie witamin A, E i 25 OH D3 u dzieci chorych na celiakię. Żyw. Człow. Metab. 1991, 18, 260–267.
  14. ZIÓłKOWSKI B.: Celiakia dorosłych. Przew. Lek. 2005, 3, 125–130.
  15. BURDA−MUSZYŃSKA B., ORALEWSKA B., CUKROWSKA B., ZIELIŃSKA−MICHAłKIEWICZ M., OLSZANIECKA M., STOLARCZYK A., SOCHA J.: Atypowa celiakia w grupach ryzyka u dzieci. Pediatr. Współcz. 2006, 8, 99–102.
  16. HOZYASZ K.: Choroba trzewna – obraz kliniczny, diagnostyka serologiczna. Med. Rodz. 2000, 3, 25–31.
  17. KROBICKA B.: Wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia celiakii u dzieci – część I. Zalecenia North American Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition. Med. Prakt. Pediatr. 2005, 3, 23–25.
  18. BALLINGER A., HUGHES C., KUMAR P., HUTHINSOS I., CLARK M.: Dental enamel defects in coeliac disease. Lancet 1994, 343, 230–231.
  19. MARTELOSSI S., ZANATTA E., DEL SANTO E., CLARICH P., RADOVICH P., VENTURA A.: Dental enamel defects and screening for coeliac disease. Acta. Pediatr. 1996, 412, 47–48.
  20. SEDGHIZADEH P., SZULER C.F., ALLEN, BECH F.M., KALMAR J.R.: Coeliac disease and recurrent aphthous stomatitis: A report and review of the literature. Oral. Surg. Oral. Med. Oral. Pathol. Oral. Radiol. Endod. 2002, 94, 474–478.
  21. NOWOWIEJSKA B., KACZMARSKI M.: Odległa ocena stanu zdrowia dzieci z rozpoznaną nietolerancją glutenu. Przegl. Pediatr. 1997, 1, 14–17.
  22. AINE L., MÄKI M., COLLIN P., KEYRILAINEN O.: Dental enamel defects in coeliac disease. J. Oral. Pathol. Med. 1990, 19, 241–245.
  23. WACIŃSKA−DRABIŃSKA M., JANICKA J., REMISZEWSKI A.: Przyczyny występowania zaburzeń mineralizacji szkliwa zębów. Nowa. Stomat. 2002, 8, 3, 112–115.
  24. AGUIRRE J.M., RODRIGUEZ R., ORIBE D., VITORIA J.C.: Dental enamel defects in coeliac patient. Oral. Surg. Oral. Med. Oral. Pathol. 1997, 84, 646–650.
  25. AINE L., MÄKI M., REUNALA T.: Coeliac – type dental enamel defects in patient with dermatitis herpetiformis. Acta Derm. Venerol. 1992, 72, 25–27.
  26. KALACIŃSKA J., POSTEK−STEFAŃSKA L., PIETRASZEWSKA D.: Stan narządu żucia u osób z celiakią – na podstawie piśmiennictwa i obserwacji własnych. Stomat. Współ. 2004, 11, 4, 60–63.
  27. KOGUT G., FETKOWSKA−MIELNIK K.: Występowanie zaburzeń rozwojowych budowy szkliwa zębów mlecznych u dzieci z celiakią. Czas Stomat. 1991, 44, 401–404.
  28. MÄKI M., AINE L., LIPSANEN V., KOSKIMIES S.: Dental enamel defects in first – degree relatives of coeliac disease patients. Lancet 1991, 337, 763–764.
  29. MARIANI P., MAZZILLI M.C., MARGUTTI G., LIONETTI P., TRIGLIONE P., PETRONZELLI F., FERRANTE E., BONAMICO M.: Coeliac disease, enamel defects and HLA typing. Acta Pediatr. 1994, 83, 1272–1275.
  30. RASSMUSSON C.G., ERICSSON M.A.: Coeliac disease and mineralisation disturbanses of permanent teeth. Internat. J. Pediatr. Dent. 2001, 11, 179–183.
  31. LÄHTEENOJA H., TOJVANEN A., VIANDER M., MÄKI M., IRJALA K., RÄIHÄI., SYRJÄNEN S.: Oral mucosal changes in coeliac patients on a gluten free diet. Eur. J. Oral. Sci. 1998, 106, 899–906.
  32. NOWAK M., GÓRSKA R., CZERNIUK M.: Współczesne poglądy na etiopatogenezę aft nawracających. Stomat. Współ. 2000, 7, 5, 22–24.
  33. NOWAK M., GÓRSKA R., DWILEWICZ−TROJACZEK J.: Współczesne poglądy w diagnozowaniu aft nawracających (RAS). Nowa Stomat. 2002, 8, 3, 143–145.
  34. LISIEWICZ−DYDUCH J., TYRKIEL A., SZCZEPAŃSKA A., JAKUBCZYK E.: Ocena stanu uzębienia stałego u dzieci z glutenozależną chorobą trzewną – celiakią. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1994, 6/7, 64–65.
  35. RUMP Z., PRZYBYLSKA J.: Rola współpracy pediatry ze stomatologiem w utrzymaniu zdrowia jamy ustnej przewlekle chorych: standardy postępowania. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1998, 2/3, 56–60.
  36. MAJEWSKA A.: Wadliwe żywienie u podstaw patologii tkanek jamy ustnej. Część I. Żywienie a próchnica zębów. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1996, 2/3, 69–75.
  37. MAJEWSKA A.: Wadliwe żywienie u podstaw patologii tkanek jamy ustnej. Część II. Żywienie a próchnica zębów. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1996/1997, 4/1, 43–47.
  38. MAJEWSKA A.:Wadliwe żywienie u podstaw patologii tkanek jamy ustnej. Część III. Żywienie a próchnica zębów. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1996/1997, 4/1, 48–52.
  39. MAJEWSKA A.: Wadliwe żywienie u podstaw patologii tkanek jamy ustnej. Część IV. Żywienie a próchnica zębów. Przegl. Stomat. Wieku Rozw. 1997, 2, 39–42.
  40. MARZEC−KORONCZEWSKA Z.: Stan narządu żucia u dzieci z glutenozależną chorobą trzewną. Czas Stomat. 1990, 43, 207–212.
  41. FETKOWSA−MIELNIK K., KOGUT G.: Występowanie próchnicy zębów mlecznych u dzieci z celiakią i u ich zdrowych rówieśników. Czas Stomat. 1991, 44, 493–495.
  42. VENTURA A., MARTELOSSI S.: Dental enamel defects and coeliac disease. Arch. Dis. Child. 1997, 77, 91–95.
  43. FARMAKIS E., PUNTIS J.W., TUMBA K.J.: Enamel defects in children with coeliac disease. Eur. J. Paediatr. Dent. 2005, 9, 129–132.
  44. BUCCI P., CARLIE F., SANGIANANTINI A., D’ANGIO F., SANTARELLI A., LO−MUZIO L.: Oral aphthous ulcer and dental enamel defects in children with coeliac disease. Acta Paediatr. 2006, 95, 203–207.
  45. VISAKORPI J.K., MÄKI M.: Changing clinical features of coeliac disease. Acta Pediatr 1994, 395, 10–13.
  46. BIEL K., LUGER T.A., BONSMANN G.: Long−standing oral apthae – a clue to the diagnosis of coeliac disease. Dermatology 2000, 200, 340.
© Wroclaw Medical University